Jeśli jesteś studentem, to najpewniej już jesteś w trakcie sesji, bądź ona się nieuchronnie zbliża, ewentualnie już jesteś po i chcesz się zabezpieczyć na przyszłość 😉 Czy muzyka wspomaga pamięć? czy może wspomóc uczenie się do egzaminów? Nie tylko do egzaminów w sumie, bo przecież w zasadzie dzisiaj uczymy się cały czas. Niezależnie od tego czy w szkole, na studiach, czy w pracy to nauka różnych zagadnień i umiejętności ciągle nam towarzyszy. Co muzyka może tutaj zdziałać?

Niedawno pisałam o związkach muzyki z nauką języka. Nauka języka a zakuwanie do egzaminu z podstaw neurobiologii czy chemii organicznej to jednak trochę inna para kaloszy, przynajmniej w odniesieniu do kontekstu muzycznego.

Muzyka podczas uczenia się

Ważnym pytaniem w tym kontekście jest to, czy muzyka wspomaga zapamiętywanie materiału, który przyswajamy podczas nauki? Badacze wykorzystując tak zwaną muzykę tła od wielu już lat podejmują próby odpowiedzi na to pytanie. Dotychczasowe wyniki badań nie są zbyt konkluzywne, tzn. trudno o jednoznaczną odpowiedź. Uczestnicy badania, w którym zadanie polegało na przypominaniu sobie słów bądź obrazów, którym w fazie zapamiętywania towarzyszyła muzyka tła, gorzej radzili sobie od osób, które uczyły się bez muzyki.

Z kolei część badań wskazuje, że gdy mamy do czynienia z materiałem audio-wizualnym to obecność muzyki może sprzyjać lepszemu zapamiętywaniu (ten efekt wykorzystywany jest w reklamie i filmie). Najprawdopodobniej muzyka w takich zestawach prowadzi do ukierunkowania uwagi na określone elementy obrazu, co sprzyja zapamiętywaniu. Niemniej jednak istnieją również badania, w których nauka z prezentacji multimedialnych z podkładem muzycznym nie przynosiła tak dobrych efektów jak nauka bez tego podkładu.

No dobra, to mam tej muzyki słuchać czy nie?

I tak i nie 🙂 Wszystko zależy od tego jaki jesteś. Okazuje się, że działanie muzyki tła jest wysoce zróżnicowanie pomiędzy ludźmi. Jedna z takich różnic, wpływających na różne reagowanie na muzykę tła i oddziaływanie jej na efekty uczenia się, to umiejscowienie osoby na skali ekstrawersja-introwersja. Badania pokazały, że introwertykom muzyka tła może bardziej przeszkadzać w uczeniu się. Wynika to prawdopodobnie z ich zapotrzebowania na stymulację z otoczenia, które jest niższe niż u ekstrawertyków. Co za tym idzie, większa wrażliwość na bodźce z otoczenia może powodować, że muzyka tła będzie takim osobom przeszkadzać. Z kolei ekstrawertycy znacznie lepiej radzą sobie podczas uczenia się z muzyką w tle, dlatego że ich zapotrzebowanie na stymulację jest większe i nie przeszkadza im większa ilość bodźców, które pojawiają się w otoczeniu podczas nauki (Schellenberg, Weiss, 2013).

Innym czynnikiem, który może zmniejszać efektywność to… brak przyzwyczajenia. Jeśli na co dzień nie słuchasz muzyki podczas nauki, to zmiana tego stanu rzeczy tuż przed sesją może nie być dobrym pomysłem. Badania pokazały, że studenci, którzy zwykle słuchają muzyki podczas nauki radzą sobie tak samo dobrze jak wtedy gdy nie ma muzyki tła. Z kolei u studentów, którzy zazwyczaj uczą się w ciszy, efektywność zapamiętywania spada, szczególnie jeśli puścimy im muzykę z tekstem.

Ok, to ja jednak chcę słuchać, tylko czego?

Jeśli już podjąłeś decyzję: „Słucham!” To badania wskazują, że mniej przeszkadzająca będzie muzyka relaksacyjna niż silnie pobudzająca. No i najważniejsze – musisz to lubić, bo nawet najbardziej relaksacyjna i „wspomagająca” muzyka nie pomoże jeśli wciąż będziesz mieć w głowie „nie lubię tego!” 😉

 

Schellenberg, E. G., Weiss, M. (2013). Music and cognitive abilities. [w:] D. Deutsh (red.), Psychology of music. Amsterdam: Elsevier, s. 499-550.