Wrażenia zmysłowe, które pojawiają się w jednej modalności (na przykład wzroku), ale wynikają z pobudzenia innej modalności (np. słuchu) dotyczą zjawiska nazywanego synestezją. Jest ono rzadkie i niesamowicie zróżnicowane – niektórzy badacze wskazują na istnienie nawet 80 typów synestezji. Jednym z najczęstszych typów jest połączenie muzyki i koloru, tzw. chromostezja, w której dźwięki mogą wywoływać kolorowe wrażenia wzrokowe.
Badania, w których analizowano takie połączenie zmysłów oraz umiejętność oceny muzyki poprzez inne modalności było pewnego rodzaju inspiracją dla artykułu o którym piszę w dzisiejszym poście.

Czy twój ulubiony utwór jest bardziej lekki jak balonik czy może reprezentuje go ikonka >:-( ?

Autorzy tego krótkiego artykułu chcieli sprawdzić na ile spójne będą oceny muzyki, do których wykorzystane będą niewerbalne skale. Wśród skal znalazły się kolory kojarzone z emocjami (czerwony, pomarańczowy, niebieski, cyjan), jak również emotikonki przedstawiające m.in. radość, spokój czy złość, czy ikonki reprezentujące ciężar bądź teksturę (m.in. szorstki i gładki). Oceny były dokonywane pomiędzy dwoma ikonami reprezentującymi przeciwności.

W badaniu wykorzystano utwory m.in. Brahmsa, Chopina czy Bizeta, jak również utwory, które badani sami wskazali lubianą i nielubianą muzykę. Utwór Chopina (Preludium g-moll, nr 22) oceniany był jako gorący, szybki, czerwony i pomarańczowy, z kolei Bacha (II Suita orkiestrowa h-moll BWV 1067 – Badinerie) jako lekki, gładki i miękki. Muzyka, którą badani wskazali jako znienawidzoną była ciężka, szorstka, pomarańczowa i czerwona, a ulubiona muzyka badanych określana była za pomocą obiektów z ikonami złości i radości, czy lekkości, gładkości i miękkości.

Poza słowami

Wyniki tego badania pokazują, że muzykę można określać nie tylko werbalnie, ale również z wykorzystaniem różnych zmysłów i skal do nich się odnoszących. Otwiera to ciekawe i bardzo szerokie pole do analiz i dalszych badań, w których nie musimy być ograniczeni przez słowa, ale możemy wejść w świat muzyki z wykorzystaniem wielozmysłowego opisu doświadczeń.

A jak opisałbyś Twój ulubiony utwór?

Murari, M., Schubert, E., Rodà, A., Da Pos, O., & De Poli, G. (2017). How>:(is Bizet? Icon ratings of music. Psychology of Music, 0305735617729029.